چگونه زلزله در ژاپن تبدیل به اتفاقی عادی شده است؟ | دیو زلزله ژاپن در زنجیر فناوری

به گزارش همشهری آنلاین، دسته اول مربوط به پیش از زلزله است که بارزترین آن سنسورهای هشداردهنده هستند. گروه دوم فناوری های حین زلزله است که کارآمدترین آن فناوری های مربوط به مقاومت ساختمان است و دسته سوم هم مربوط به پس از وقوع زلزله است که شاخص ترین آن روبات های زنده یاب هستند. در این میان ژاپن به عنوان کشوری زلزله خیز که در فناوری های مرتبط با زلزله پیشتاز است، شرایط آرام و مناسبی را برای مردمش ایجاد کرده است.

سیستم های هشدار اولیه

سیستم های هشدار اولیه برای مدیریت ریسک و آمادگی در برابر بلایا ضروری است. آنها به نجات جان انسان ها و کاهش اثرات بالقوه بلایایی مانند زلزله کمک می کنند.

گوگل الرت(google alert): گوگل الرت مشهورترین سیستم هشدار زلزله محسوب می شود. گوگل با توسعه یک سیستم هشدار روی سیستم های عامل اندروید، این امکان را فراهم کرده که لحظاتی پیش از وقوع زلزله، کاربران مطلع شوند. این قابلیت روی گوشی های اندروید با عنوان هشدارهای فوری بیسیم(wireless emergency alerts) برای کاربران فراهم شده است.

سامانه ژاپنی هشدار سونامی: سیستم هشدار سونامی ژاپن هنگامی که موج سونامی در میان اقیانوس حرکت می‌کند، فشار آب را تغییر می‌دهد. این روش می‌تواند هنگام عبور سونامی، ارتفاع موج‌ها را براساس فشاری که حسگرها شناسایی کرده‌اند، تخمین بزند. در این فناوری جدید، از حسگرهای دریایی استفاده شده که با یک کابل فیبر نوری به هم متصل شده‌اند و امکان انتقال داده به رایانه‌ها را فراهم می‌کنند. این روش می تواند دقایقی پیش از سونامی، وقوع آن را اعلام کند.

اپلیکیشن های زلزله: اپلیکیشن های موبایلی برای هشدار زلزله از سوی چند شرکت توسعه یافته اند. این اپلیکیشن ها به مردم کمک می کند که در هنگام زلزله ایمن بمانند. Life۳۶۰ و FEMA فقط ۲ نمونه از این اپلیکیشن ها هستند.

ماهواره تشخیص زلزله: اگرچه استفاده از ماهواره برای تشخیص زلزله هنوز نتوانسته به مرحله اجرا درآید اما تلاش های بسیاری در این زمینه صورت گرفته است. ازجمله به پروژه «دیمیتر» فرانسه می توان اشاره کرد. کاری که «دیمیتر» قرار بود انجام دهد و به نظر می رسد ماهواره «آیات» ایران هم از همان روش استفاده می کند، پایش اختلالات الکترومغناطیسی قبل از زلزله ها در یونسفر بود.

پیش بینی از چند روز قبل: پروژه artEmis، که مبتنی بر فیزیک هسته ای است، با کمک های مالی اتحادیه اروپا به میزان ۲ میلیون یورو تا سال ۲۰۲۷ در دست اجراست و قرار است پایه و اساس یک سیستم هشدار اولیه قابل اعتماد برای زلزله ها گذاشته شود. این سیستم شبکه‌ای از حسگرها که سطوح رادون و سایر پارامترها را در منابع آبی انتخاب شده در اروپا را اندازه‌گیری می‌کنند، ممکن است قادر به تشخیص زلزله‌ها از چند روز قبل باشند.

نقش هوش مصنوعی: هوش مصنوعی که این روزها تبدیل به بحث داغ همه مردم شده است می تواند به پژوهشگران و دانشمندان کمک کند که از تکینک «یادگیری ماشین» بهره ببرند. این تکنیک امکان تجزیه و تحلیل تغییرات نامحسوس زمین ‌شناسانه را فراهم می کند. به این ترتیب پیش بینی زودتر زلزله، حتی در حد ۳۰ ثانیه، می تواند انسان های بسیاری را نجات دهد.

فناوری های حین زلزله

ارتباطات اضطراری برای ایمن ماندن و در ارتباط بودن بسیار مهم است و این در حالی است که سر پا ماندن ساختمان ها هم از بدیهیات مواجهه با زلزله است.

شبکه های اجتماعی: شبکه های اجتماعی از جمله ایکس (توییتر سابق) به کاربرانی که در محل وقوع بلایای طبیعی خاص قرار دارند اجازه می‌دهد در ارتباط باشند. پیام رسان ها و گروه های خانوادگی و دوستانه ای که در آنها شکل گرفته هم نقش بسزایی دارند.

فناوری های ساخت‌وساز: فناوری های مختلفی برای مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله توسعه یافته است. اتصالات آلوروی پلاستیکی یکی از فناوری هایی است که شامل استفاده از نوعی آلیاژ آلومینیم روی و پلاستیک است. ویژگی اصلی این آلیاژ قدرت تحمل کشش و فشار متناوب بسیار و در نتیجه جذب و خنثی کردن ضربات است. از این آلیاژ برای ساخت اتصالات سازه استفاده شده است. این اتصالات می‌توانند تا دو برابر اندازه اولیه خود کشیده یا فشرده شوند، بدون آنکه بشکنند و به این ترتیب بخش های مختلف سازه در طول زلزله سرپا می‌مانند.

پس از زلزله

پس از زلزله، مهم ترین موضوع ردیابی افراد زیر آوار است.

پهپادها: یکی از تاثیرگذارترین فناوری‌ها در هنگام زلزله، وسایل پرنده بدون سرنشین است که تصاویر ۳۶۰ درجه از محل فاجعه می گیرند و قبل از رسیدن امدادگران، کمک های مختلف از جمله کمک‌های پزشکی را ارائه می‌دهند.

روبات های زنده یاب: روبات های سنسور دار و دوربین دار می توانند به حفره های بسیار کوچک وارد می شوند و مشخصات دقیقی از وضعیت افرادی که زیر آوار مانده اند، ارائه می کنند. این روبات ها میزان جراحت، نوع جراحت و محل دقیق قربانیان را به امدادگران می دهند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

گزارش: عمادالدین قاسمی پناه